Page images
PDF
EPUB

Bar-le-Duc, elle est restée invendue et attribuée à l'État et aux communes, pour les parties dont celles-ci étaient auparavant simplement usagères.

Aujourd'hui, la commune de Montiers, petite par le nombre de ses habitants, mais très-importante par l'étendue de son territoire, dont auraient dû profiter plusieurs communes voisines, a été attribuée en entier à celle de Possesse, par décret du 31 janvier 1806.

Cette étude, si incomplète qu'elle soit, sera, nous le pensons, utile pour expliquer bien des choses et bien des noms. Nous aurions voulu publier toutes les pièces justificatives entre nos mains, mais nous sommes obligé de nous restreindre à quelques-unes des plus intéressantes.

PIÈCES JUSTIFICATIVES.

Charte de fondation de 1134, Vidimus de 1270. (De ma collection; ne se trouve point aux archives de la Marne. Trouvée à Charmont, servant de couverture à un livre caustique.)

Universis præsentes litteras inspecturis officialis archidiaconus Catalaunensis salutem in Domino.

Noveritis nos litteras bone memorie quondam cath-epi sigillo ipsius Episcopi sigillatas, non illibatas, non cancellatas in aliquâ suî parte c... vidisse et legisse hæc verba :

In nomine scte et individue Trinitatis Gaufridus Catalaunensis ecclesie minister humilis, si utilitatibus ecclesie et si monatibus in Christo famulantibus, ad petitionem eorum quibus missæ sunt opere beatitatis officium pontificis exercemu, notum sit igitur tam præsentibus quàm futuris quod locum et ecclesiam qui Monasterium dicitur dedimus Eustatio abbati scte Dei genitricis Marie et fratribus ibidem Deo ser

vientibus, et posterioribus ipsorum cum decimâ ejusdem partis in sylvâ et pratis cultis et incultis, liberum et obsolutum ab omni custumiâ et inquietatione Episcopi, archidiaconi et decani.

In eâ tamen lamen subjucture Catalaunensis ecclesie ut ad consulendum nobis et capitulo quotiescumque episcopus ant archidiaconus eos vocaverit.

Ordinamus etiam et firmamus ut quicumque alter capellam Summelæ tenuerit, omnia quæ mater Ecclesia monasterii taliter antiquitus debuerat episcopo et archidiacono et decano in perpetuum solvat; habeat que propter sylvam quidquid est inter fines Summelæ de monasterii parochiâ.

Ad hoc Petrus de Halleio et nepos ipsius Gipuinus, assensu et concessione Domini Gilberti et Catharinæ.... de Cernone concesserunt et dederunt eidem altare ob remedium animarum suarum, suorumque præcessorum, alodium quod habet quando Ostremont usque ad terram de Nouyero juxta Summelam et a terra de Nouyero usque ad Bercholtum, juxta Alzicuriæ metam, et de Bercholto (1), usque ad locum juxtà Hattumesnil ubi cadet Choca prope Ingelistram et de Ingelistrâ usque ad Ostremont.

Hæc igitur et quidquid amodo prædicte scte dei genitricis ecclesie donabitur, concessione pontificum, liberalitate principum, oblatione fidelium, sine contradictione tenenda.

Sigilli igitur ut munimine sit magis, testes assignamus et si aliquis decreto huic mutare et cassare præsumpserit, anathematis vinculo nodamus eum.

Sigillum Stephani. S. Odonis. S. Remerii. S. Guidonis archidiaconi. S. Ancherii Decani. S. Johannis. S. Wiberti. S. Cononis. S. Hugonis. S. Regnardi. S. Ewrardi.

Actum Catalauni anno ab incarnationis Domini MC XXXIIII, epactâ XII concurrente.

Walterus cancellarius scripsit et subscripsit.

(4) Sommeille, Noyers, Auzécourt, sont trois villages voisins du VieilMontiers. La Chée est une rivière. Les autres dénominations sont des noms de contrée.

Quod nos autem vidimus testamur et præsentes litteras in visionis fidei testimonium fecimus scribi et sigillo Domni archidiaconi catalaunensis sigillari.

Actum et datum die festo Beati Thome apostoli anno Domni м cc septuagesimo.

(Place où était appendu le sceau de l'archidiacre.)

Reconnaissance devant Guy II, évêque de Châlons, de plusieurs donations faites à l'abbaye.

Guido dei gratiâ cathalaunensis episcopus dilectis filiis Nicolao abbati sanctæ Mariæ de Monasterio, ejusque fratribus tam præsentibus quam futuris regularem vitam professis in perpetuum.

Episcopalis officii debito compellimur servientes deo sub religionis proposito in quantum possumus adjuvare, et collata eis beneficia magnâ diligentiâ confirmare, conservare et augere.

Quapropter, dilecti in domino filii, vestris postulationibus annuentes, possessionnes et quæcumque bona justè et canonicè possidetis... privilegio confirmamus.

In quibus hæc propriis duximus exprimenda vocabulis. Medietatem scilicet totius tenementi de Ballemond, ubi cumque sit, in sylvis, pratis, terris cultis et incultis, et omnibus pascuis quæ dedit Monastériensi ecclesiæ in eleemosinam et perpetuam possessionem Willelmus de Sommevra, assensu conjugis suæ et omnium filiorum et filiarum, præter aulam unam juxtâ Nigrum locum et partem suam cultæ terræ, quæ jacet in finibus de Sancto-Mard, a fluvio qui dicitur Antre, versus predictam villam.

Propter hoc sancta monasteriensis ecclesia persolverit singulis annis in festo sancti Martini vel infrà quindecim dies post festum sine occasione quatuor sextaria frumenti

ad cathalaunensem mensuram prædicto Willelmo et hæredibus suis.

Et dedit pariter idem Willelmus totam partem suam decimæ de Veteri Dampetrá de laboribus fratrum monasteriensis ecclesiæ et tria terræ jugera in finibus grangiæ Spanciæ vallis. Dedit et prædictæ ecclesiæ fratribus et omnibus animalibus eorum pascua et usuarium per totam terram suam et sylvas suas ad cœdendum in omni usu.

Radulfus vero... frater et milites de Dampierre dederunt eidem monasteriensi ecclesiæ totam alteram medietatem prædicti tenementi de Baleimonte ubicumque sit, sine aliquâ exceptione pro censu sex sextariorum frumenti cathalaunensis mensuræ per singulos annos. Regnardus quoque, comes de Dampetrâ, de cujus dominio prædictum est tenementum laudavit et confirmavit monasteriensi ecclesiæ in eleemosinam et perpetuam possessionem.

Remigius quoque miles, de Dampetrâ, et uxor ejus et Bauduini filii et assensu comitis Rainardi de Dampetrâ de derunt in eleemosinam monasteriensi ecclesiæ totam decimam quæ ad eos pertinebat de laboribus et possessione fratrum prædictæ ecclesiæ in omnibus fundibus Spanciæ et veteris Dampetræ.

Guilbertus quoque miles, filius Lamberti Baconis, dedit monasteriensi ecclesiæ, prata et terras quas habebat in finibus de Balemont et laudavit donationem de Balemont a prædictis militibus factam.

Testes Johannes de Possessa, Gipuinus de Dampetrâ et filius Petrus et Walter Richer filii Haibert, Paganus milites de Dampetrâ, Hugo Eustachii filius et Adam, Beroard milites de Possessa, Helias, quoque milites de Dampetrâ et soror, et uxor Hawydes Pagani, assensu filii sui Petri et cohæredum suorum et Milo de Scto Germano et filii et Helias dederunt in eleemosinam monasteriensi ecclesiæ quidquid habebant apud Rotunchamp et in omnibus finibus, testes et dominus Balduinus catalaunensis archidiaconi, et magister Robertus.

[ocr errors]

ipsi

XLII SESSION.

21

De translatione veteris Monasterii et eleemosinâ Gipuini de Dampetrå.

Quum fragilis est humana memoria atque ita caduca quæ in usus pauperum Christi acquirimus, litteris commendanda posterioris memoriæ transmittere curamus. Undè ego Boso dei gratiâ cathalaunensis episcopus, notam fieri volo tam præsentibus quam futuris dominum Gipuinum de Dampetrâ et filium ejus Petrum in præsentiâ meâ et ecclesiæ nostræ assensisse ut Monasteriensis congregationis cœnobium transferretur de possessione illa quam Petrus de Argis et prædictus Gipuinus ad ædificiendum Monasteriensis ecclesiæ contulerunt, factâque translatione Gipuinus et filius ejus prædictam possessionem et quodcumque quod in terris sylvis et pratis et pascuis ipsi et antecessores in eleemosinam dederunt, novo cœnobio et filio nostro Gervasio Monasteriensis abbati et omnibus successoribus ejus in eleemosinam iterum donaverunt. Testes Wido et magister, Robertus archidiaconus Radulphus decanus Rainaldus cantor, Johannes capellanus secretarius, Joannes de Erpe et Theobaldus Scti Stephani.

(Boso episcopus 1153-1161.)

Ratification, par Boso, du changement de règle et confirmation des biens de l'abbaye.

Boso Dei gratia Cathalaunensis episcopus Delictis filiis abbati sanctæ Mariæ de Monasterio et tam præsentibus quam futuris regularem vitam professis in ipso.

Quapropter, Delecti filii in Domino, vestris justis postulationibus annuentes statuimus ut ordo monasticus secundum beati Benedicti regulam et cisterciensium formarum institutionem in vestrâ ecclesiâ per dei gratiam institutus, ibidem perpetuis temporibus inviolabiliter conservetur.

« PreviousContinue »