Page images
PDF
EPUB

tem de quanda terra que est ad Aqueductum (1), quam tenebat de eo et de Galterio de Castris, Petrus de Sudenna. Hoc donum concesserunt fratres ejus Stephanus (2).

[ocr errors]

Auditores hujus doni fuerunt Galterius de Castris, Amelius de Carreiras (3), Rainaldus Hugo, Hugo Rotbertus de Sancto Gallo (4), Geraldus, armarius monacus, et multi alii.

Factum est donum istud in mense decembrio regnante Ludovici regis et Eustorgio episcopo Lemovice sedis tenente.

CXXXV

Circa 1100

Tam presentes quam futuri noverint quoniam ego Geraldus, vicarius et filii mei Bernardus et Petrus et Wido, frater meus, damus et concedimus domino Deo et Sancto Petro Vosiensi ejusque congregationi pro salute animarum nostrarum omnium que parentum nostrorum relliatge de decimo de manso de la Condamina et quicquid in ipso decimo exquirere poteramus de intus et de foris ipsius mansi.

Auditores fuerunt Petrus Rainaldi, monacus, in cujus manu factum est; Bernardus Rotgerius, presbiter; Willelmus, presbiter.

Simili modo ego Stephanus Fulcherii et nepo [tes mei] Elias et Wido, damus et concedimus relliatge de decimo de la Condamina, de intus et de foris mansi, auditores Petrus Rainaldi, monacus, Wido de Mannac et Geraldus Bernardi. Et ego Arbertus, vicarius de Celom (5), et Ademarus, frater meus, sicut Geraldus et Guido fratres nostri, ita damus et concedimus quicquid exquirere possumus in ipso decimo.

(1) Agudour, village de la comm. de Voutezac, 13 kil. S. de Vigeois déjà identifié, notes 2, p. 45; 3, p. 22 et 6, p. 55.

(2) Une ligne et demie laissée en blanc.

(3) Charieyras, village de la comm. d'Objat, 4 kil. 500 N.; 13 kil. S. O. de Vigeois, a donné son nom à une ancienne famille qui possédait de nombreux alleus dans le voisinage de Comborn.

(4) Saint-Jal, chef-lieu de comm., cant. de Seilhac, 10 kil. E. de Vigeois; c'est l'ancien Sanctus Gallus du testament de Saint-Yrieix. A été le berceau de l'ancienne famille Robert de Saint-Jal de Ligneyrac.

(5) Vicairie de Celom, actuellement Salons-la-Tour, chef-lieu de comm. cant. d'Uzerche, 12 kil. N. de Vigeois (voir note 3, p. 65).

Auditores fuerunt Petrus Rainaldus, Geraldus Ramnulfi, Bernardus Fabri et Stephanus Gauzfredi.

CXXXVI

DONUM GERALDI DE ROEIRA

1092-1110

* Apertum sit semper monachis Vosiensibus, tam futuris quam presentibus, quod ego Geraldus de Roeira (1) dono Beato Petro Vosiensi, eorum domino, Stephanum Rainaldum de Brola (2), filias ejus et filios omnes quoque ab his exituros et omnia que juste vel injuste in eis abebam seu requirebam ut fratres cenobium Vosiense abitantes ibi Deo et predicto apostolo servientes in dominio, me auctore, perhenniter abeant et obtineant.

Deinde quale donum de predictis hominibus fecisse videtur pater meus Geraldus, tale ego Ursus filius ejus, facio et concedo, in presentia Petri abbatis et omnium circumastantium, scilicet Rainaldi, monachi, secretarii; Petri, monachi, prepositi; Ottonis Bernardi, qui fuit mediator hujus placiti; Stephani Durnais; Petri de Vallada; Petri Galterii; Galterii de la Plancha, isti de plurimis collecti sufficiant qui testes hujus doni usque in finem seculi fiant.

Sed hoc sciendum est, quod domnus abbas Petrus, jam predictum Otonem Bernardum, Breenensium principem (3), habet in fidejussorem, ut ab omnibus calumpniantibus ipsemet Geraldus sic eos eripiat ut locus Vosie dominicos atque liberos in perpetuum habeat.

CXXXVII

1130-1143

Notum sit omnibus quoniam ego Bernardus de Sellaur (4), dono atque concedo Deo et Beatis apostolis Petro et Paulo Vosiensis

Fol. LXVIII, ro.

(1) Royère, village de la comm. de Saint-Ybart, cant. d'Uzerche, 5 kil. N. de Vigeois.

(2) Le Breuil, village de la comm. de Vigeois, 2 kil. 500 de Royère, 2 kil. 500 N. de Vigcois.

(3) Othon Bernard, prince de Bré, fils aîné de Pierre et d'Agnès de Comborn. (4) Cellaur, village de la comm. de Chameyrat, cant. de Tulle, 21 kil. S. E. de Vigeois, déjà identifié, note 7, p. 9.

monasterii, totum quod habebam aut requirere poteram in alodo de Chansaz (1), in manu domni Ademari (2), abbatis ipsius loci, audientibus monachis, Fruino de Bré, Petro Milone, Geraldo Ballarc, et laicis Andrea, judice, Stephano, bajulo, et filio ejus Petro, Geraldo Rainaldi quoquo, Geraldo de Sancto Aredio, temporibus Innocencii pape.

CXXXVIII

1130-1143

Notum sit quoniam ego Wido Fulcherii, dono Deo et Sancto Petro Vosiensi, relliatge de decimo de la Condamina de intus et de foris mansi.

Hoc factum est in manu Fruini de Bré, prepositi de Corberii, andientibus Gaucelmo de Corberii, Geraldo Bernardi et Rotberto la Tor, et in capitulo Vosiensi, coram domno Ademaro abbate, audiente supradicto Rotberto la Tor.

CXXXIX

DONUM AGNETIS DE BRE.

1092-1110

Quoniam gesta hominum oblivioni tradit successio posterorum, notum facere volumus tam presentibus quam futuris quia ego Agnès de Bré (3), dono atque concedo domino Deo et Sancto Petro apostolo Vosiensi ejusque congregationi, omne quod habeo in manso de La Mannania (4), et omne quod habeo in villa de Charlac (5) et omne quod habeo in villa de Chanor; et omne quod

* Fol. LXVIII, vo.

(1) Chansaz, village de la comm. de Perpezac-le-Noir, 5 kil. S. de Vigeois, déjà identifié, notes 1, p. 20 et 2, p. 21.

(2) Adémar, élu abbé de Vigeois le 28 octobre 1124, mort en 1164. C'est la première charte passée sous son abbatiat.

(3) Agnès de Comborn, femme de Pierre de Bré, mère d'Othon Bernard et de Pierre de Bré.

(4) La Moneille, village de la comm. de Voutezac, 500 m. N.; 11 kil. S. de Vigeois.

(5) Charliac, village de la comm. de Vigeois, 2 kil. 500 N., appelé Carlac, ch. CXIII, p, 68. Pierre et Guy de Bré devaient être proches parents, peut-être même frères, car ils possédaient d'importantes propriétés dans les mêmes localités : Charliac, Espioussas.

habeo in manso de Crotas, et omne quod habeo in manso de Lavaur (1), et quartam partem de molendino et stagno de Rofiniaco (2), et pratum de Issidolea et do ad opus monasterii (3) quod habeo in manso Stephani de Podio Despunzans (4), hęc omnia dono et concedo, sicut habeo et teneo, post mortem meam domino Deo et Sancto Petro Vosiensi pro salute animę meę et viri mei Petri de Bré et patris mei et matris meę et fratris mei Archambaldi vicecomitis et filiorum meorum et filiarum et omnium parentum meorum.

Hujus doni et hujus helemosinę auditores fuerunt domnus abbas Petrus et Gauzfredus, prepositus, et Geraldus, presbiter, et Bernardus Valentia et Rotbertus de Turre et Petrus Johannes. Factum est donum istud, temporibus Philippi regis. Hoc donum concesserunt filii ejus, audientibus istis.

Sciendum vero est quia ipsa Agnès de Bré, dedit Deo et Sarcto Petro Vosiensi, omne quod habebat in manso al Brun Despunzans, pro Bernardo quem misit monachum in eodem monasterio, pro anima viri sui Petri de Bré, et sua et filiorum suorum omniumque parentum suorum, audientibus domno Petro abbate et fratribus ejusdem monasterii et Bernardo Valentia et Petro Johanne et Fucherio de Curvosalice.

Dedit quoque ipsa Agnès de Bré, Sancto Petro Vosiensi, omne quod habebat in manso de Transrivo (5), 'pro se et pro viro suo Petro de Bré, et in vita et post mortem mittantur in consortia Sancti Petri.

Petrus autem decanus, cum consilio fratrum ejusdem loci, commendavit ei in obedientiam apud Vosias, unam domum et unum ortum, tali conventu, ut post mortem ejus remaneret Sancto Petro et fratribus monasterii Vosiensis, cum omnibus que in ea inventa fuerint.

Hoc autem promiserunt et concesserunt Petrus de Bré, vir ejus, et filii Otto Bernardus et Petrus de Bré ut sicut denominatnm est, teneretur, audiente Gauzfredo Delleiriz.

* Fol. LXIX, ro.

(1) Lavaux, village de la comm. de Vigeois, 1 kil. N. 0.

(2) Rouffignac, village de la comm. de Lubersac, 2 kil. au N.; 12 kil. N. de Vigeois; déjà identifié, note 4 de la page 56.

(3) Ad opus Monasterii. Comme Guy de Bré, Agnès de Comborn, femme de Pierre de Bré, donne pour la reconstruction du monastère incendié au milieu du x1° siècle. (Chr. de G. de Vigeois, ch. XVII.)

(4) Le Puy-d'Espioussias, petite colline dominant l'important village d'Espioussas, 5 kil. S. E. de Vigeois.

(5) Trarieux, village de la comm. de La Graulière, 6 kil. S. E. de Vigeois; déjà identifié, note 1, p. 41.

DE REDITIBUS HUJUS TERRE.

In manso de Lavaur (1) II solidos in augusto et IIIIor sextarios de civada alla ferrat de Comborn (2) et suem.

In manso Stephani d'Agrefolz a Corzac (3), II solidos in augusto et I popadam et I gallinam et explectum et alius mansus a Corzac a Lavernia, similiter II solidos in augusto et I gallinam et explectum.

In manso de Mantem (4), XII denarios et V sextarios de sigile et IIIIor de frumento.

In manso de Crotas II solidos ad Sanctam Mariam in augusto, et IIII denarios et IIIIor sextarios de sigile et IIII de civada al ferrat de Comborn et I gallinam et popadam et explectum et

suem.

In manso al Bru Despunzas (5), I modium de sigile et II solidos in augusto et IIIIor sextarios do civada et VI denarios de vinada et explectum et trogam et I gallinam.

In tribus mansis a Charlac et I bordariam, totum quod habebat Agnès de Bré et Wido de Brẻ (6) est Sancto Petro.

In manso della Manania (7) a Vultazac XII sextarios; IIIIor de sigile, et IIIIor tririci et IIIIor de civada et XII denarios.

In II mansis de Charlac, videlicet in manso Borget VI denarios, et explectum Sancti Johannis et talliam, in augusto II solidos et I sextarium de sigile et I avene; in manso Geraldi similiter.

(4) Lavaux, 4 kil. N. 0. de Vigeois.

(2) Le jour de la fête ou de la frairie de Comborn, ancien chef-lieu de la vicomté de ce nom, comm. d'Orgnac, 7 kil. S. O. de Vigeois; déjà identifié notes 5, p. 32 et 1, p. 74.

(3) Goursac village de la comm., de Sainte-Ferréole, cant. de Donzenac, 1 kil. S. de Sainte-Ferréole, 18 kil. S. de Vigeois.

(4) Mantet? village 1 kil. S. O. de la comm. de Saint-Clément, 12 kil. S. E. de Vigeois.

(5) Al Bru Despunzas, se rapproche du Poi ad Spulcias, de la charte CXIII (p. 69), qu'on pourrait traduire par les Pousses, lieu ardu, difficile à monter (il y a encore à Limoges les rues montueuses des Petites-Pousses et des Grandes-Pousses); avant de devenir l'Espioussas actuel, ce nom a successivement dégénéré en Espunzas, puis Espunzans, enfin Espioussas.

(6) Cette possession, commune à Agnès et Guy de Bré, confirme nos suppositions sur la proche parenté qui devait les unir (note 5, p. 85). (7) La Moneille, voir note 4, p. 85.

« PreviousContinue »